محمدرضا حقیقت سمنانی

سال انتشار: 1398

محل انتشار: کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین علی(ع)

کد COI مقاله: IMAMALIW01_012

مشخصات نویسندگان مقاله بررسی تطبیقی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی (علیه السلام) از منظر فریقین

محمدرضا حقیقت سمنانی - دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی
حسین علوی مهر - دانشیاروعضوهیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده مقاله:

امام مبین در آیه {انا نحن نحی الموتى ونکتب ما قدموا وآثارهم وکل شیء احصیناه فی امام مبین} (یس/12) از جمله عبارات قرآنی است که میان مفسران شیعه و سنی محل تضارب آراء گوناگون گردیده است. کتاب مبین، لوح محفوظ، ام الکتاب، صحیفه اعمال، علم الهی، مثل و نمونه، امام جمع، قضاء الهی، انسان کامل و امام معصوم به ویژه امام علی (ع) از جمله مصادیقی است که فریقین برای امام مبین ارائه کرده اند. آنچه اهمیت پرداختن به مصداق شناسی امام مبین در این آیه را روشن می کند، قابلیت دلالت این آیه شریفه بر بیان فضیلتی بزرگ و مقامی بلند برای علی(ع) است؛ چرا که به نظر بسیاری از مفسرین شیعی، حضرت علی(ع) یا به عنوان تفسیر آیه و یا به عنوان بطن و اشاره و یا بر اساس قاعده جری و تطبیق، مصداق امام مبین است که وجود همه اشیاء به نحوی در وجود او برشمرده و احصاء گردیده است. بی تردید چنین ویژگی ای نشان دهنده عظمت وجودی ایشان در ساختار خلقت می باشد. از طرفی این تبیین از امام مبین مویداتی در برخی تفاسیر اهل سنت به همراه دارد که این مسئله نیز خود ضرورت پرداختن بیشتر به شناسایی مصداق امام مبین در سوره یس را به گونه ای تطبیقی روشن می کند. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با رویکرد تطبیقی و پس از بررسی آراء گوناگون شیعه و سنی و واکاوی دلالت روایات فریقین در این زمینه، روشن شد که چگونه ممکن است میان برخی اقوال در تبیین مصداق امام مبین جمع نمود و چگونه می توان علی(ع) را مصداق ظاهر آیه و نه حتی بطن آن دانست.

کلیدواژه‌ها:

قرآن، امام علی(ع)، دلالت مصداقی، امام مبین، مصداق شناسی امام مبین، تفسیر تطبیقی امام مبین.